Piotrowice - dzwony kościoła Świętej Rodziny
Co prawda Piotrowice wymieniane są wśród najstarszych wolnych sędziostw na Ziemi Kłodzkiej i wspominają o nich już na przełomie XVI /XVII w. kronikarze kościelni Christophorus Naetius i Hieronim Keck, to jednak pierwsze informacje o dzwonach z kościoła Świętej Rodziny, zbudowanego pod koniec XVIII w., pochodzą dopiero z 1803 r.
Zbigniew Sobański
Fot: Jacek Halicki CC-BY 4.0 pl
Piotrowice - dzwony kościoła Świętej Rodziny
W Piotrowicach (niem. Herrnsdorf / Petersdorf ) w wybudowanym w latach 1777 - 1779 przez właściciela ziemskiego Ignatza Ulricha kościele, a w zasadzie wówczas kaplicy Świętej Rodziny (wcześniej – od 1780 r. – po wyświęceniu przez Wielkiego Dziekana Kłodzkiego - Karla Wintera - p. w. „Vierzehn Nothelfer Kapelle”, czyli Czternastu Świętych Wspomożycieli – przyp. aut.) wisi dzwon ufundowany przez wolnego sędziego (niem. Freirichter ) Josepha Christena.
Sporą trudność stwarza próba dotarcia do źródeł, pozwalających ustalić prawidłowe brzmienie nazwiska donatora. Część źródeł i większość opracowań podaje je jako Kristen, ja jednak opieram się na artefakcie w postaci dzwonu, na którym zapisano je, tak jak podałem na początku.[1]
N/z: przykładowy zapis nazwiska fundatora dzwonu w źródłach, różniący się od zapisu na dzwonie. Fot: Glatzer Kreis – Blatt , nr 19, Dienstag den 18. Mai 1847 w: https://sbc.org.pl/Content/812640/ii352572-1847-19-0001.pdf
Dzwon Christena zamocowany jest do drewnianego jarzma za pomocą klucza przytwierdzonego stalową obejmą z płaskownika przytwierdzonego stalowym sworzniem. Płaszcz od hełmu oddzielony półwałkiem. W górnej części płaszcza widoczna inskrypcja poświęcona donatorowi.
Dookólna inskrypcja brzmi: „WOLTHAETER JOSEPH CHRISTEN 1803”, czyli darczyńca Joseph Christen (Kristen ?). Inskrypcja zamknięta od góry i od dołu półwałkiem.
Centralną część płaszcza na wysokości daty fundacji (1803) zajmuje plakieta z z wizerunkiem Świętej Rodziny z wieńcem nad głowami (laurowym?).
Po przeciwległej stronie płaszcza odlewnik umieścił plakietę w formie medalionu zwieńczonego od góry zdobieniem na podobieństwo wieńca, a przedstawiającą Matkę Boską z Dzieciątkiem Jezus
Wieniec od płaszcza oddzielają dwa półwałki. Usta wyraźnie odcięte od wieńca.
Warga ust z jednej strony dzwonu nosi wyraźne ślady uszkodzeń w postaci wyszczerbień. Powierzchnia zewnętrzna dzwonu mocno zanieczyszczona odchodami ptaków
Serce dzwonu ( bijak ) stalowe, w wyniku wielokrotnego intensywnego uderzania w wewnętrzną powierzchnię dzwonu wyraźnie ją uszkodziło.
Widok ogólny na wnętrze dzwonnicy. Widoczna po lewej stronie czerwona lina służy do wprawiania jarzma w ruch, a wraz z nim i dzwonu. Jaką rolę spełnia widoczna po prawej stronie belka oparta o dzwon z przywiązaną lina trudno precyzyjnie powiedzieć, ale być może pełni ona rolę swoistego tłumika natężenia dźwięku dzwonu.
Historię i charakterystykę drugiego z dzwonów, pośrednio związanego z Piotrowicami, a ufundowanego w 1882 r. przez A. Buchla dla szkoły dla dzieci z Romanowa, Piotrowic Górnych i Dolnych, znajdziecie Państwo w albumie o dzwonach w Ołdrzychowicach Kłodzkich, więc tu pominę powtarzanie jego opisu.
[1] Glatzer Kreis – Blatt , nr 19, Dienstag den 18. Mai 1847 w: https://sbc.org.pl/Content/812640/ii352572-1847-19-0001.pdf
