Stara Łomnica - dzwony kościoła p. w. św. Małgorzaty
Dzwony w Starej Łomnicy to nie tylko zagadki związane z ich historią, ale i zagadki dotyczące współczesności. Może znajdzie się ktoś, kto pomoże je rozwikłać i uzupełnić album?
Zbigniew Sobański
Fot: Paweł Witan
Stara Łomnica - dzwony kościoła p. w. św. Małgorzaty
Pierwsza wzmianka o parafii w Starej Łomnicy pochodzi z 1361 r., a tutejszy, gotycki, murowany kościół parafialny p. w. św. Małgorzaty, wzniesiony został ok. połowy XIV w. Pod koniec XV w. dobudowano do prezbiterium murowaną wieżę. W 1685 r., w trakcie kolejnej przebudowy m. in. nadbudowano górną, ośmioboczną kondygnację wieży, zwieńczoną dachem hełmowym z latarnią, w której to wieży prawdopodobnie były dzwony.[1] Jakie? W tej chwili nie wiadomo.
Wielebny Christophorus Naetius, prawdopodobnie pełniący w 1560 r. funkcję dziekana kłodzkiego, w czasie wizytacji parafii i kościoła w Starej Łomnicy, odnotował w księdze dekanalnej trzy dzwony na wyposażeniu kościoła.[2] Nie podaje jednak, jak zwykle, żadnych szczegółów dotyczących ich charakterystyki.
Naetius wspomina też o dwóch dzwonach w „pewnej kaplicy”, specjalnie zbudowanej na cześć św. Wolfganga, które podobno sprzedali miejscowi szlachcice, a pieniądze uzyskane ze sprzedaży roztrwonili.[3] Nie wiadomo jednak, czy Naetius pisząc otej historii ma na myśli kapliczkę pasyjną przy kościele, czy też inną kaplicę w Starej Łomnicy.
N/z: u góry - fragment tekstu z księgi dekanalnej, Naetius, Keck... s. 46,47, poniżej kapliczka pasyjna przy kosciele, fot: Zbigniew Waluś, w: https://polska-org.pl/3665103,foto.html?idEntity=3665094
W Starej Łomnicy, przy drodze do Bystrzycy Kłodzkiej znajduje się jeszcze jedna kaplica – św. Rocha, ale pewnie nie o nią chodzi, bo według różnych opracowań pochodzi albo z 1680 r. i związana jest z epidemią dżumy, albo też upamiętnia zarazę z 1713 r.
N/z. po lewej: św. Wolfgang w: https://pl.wikipedia.org/wiki/Wolfgang_z_Ratyzbony, po prawej: kaplica św. Rocha - Zbigniew Waluś w: https://polska-org.pl/3665103,foto.html?idEntity=3665094
Co ciekawe, dziekan kłodzki Hieronim Keck, po kolejnej wizytacji w 1631 r., nie wspomina w księdze dekanalnej w ogóle o dzwonach w Starej Łomnicy. Sądząc jednak po jednym z zapisów, który odnosi się do miedzianego kociołka w baptysterium (chrzcielnicy), których wcześniej jakoby „było kilka, ale zostały zabrane podczas buntu”[4] ( Keck ma pewnie na myśli niepokoje społeczne na tle religijnym, które wówczas przetaczały się nie tylko przez Ziemię Kłodzką – przyp. aut.), przyjąć można, że taki sam los spotkał dzwony.
N/z: fragment tekstu z księgi dekanalnej, Naetius, Keck... s. 177
Przez kolejne wieki w dostępnych mi źródłach istnie je swoista „czarna dziura”. Nie wiadomo , czy na wieży były dzwony, a jeżeli tak, to jakie. Nie wiadomo, czy aktualnie dzwonnica to „puste gniazdo”, czy może jest na niej dzwon, z jakichś powodów nie używany?