Kłodzko – dzwony Kolegiaty Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny - cz. II
Druga część opracowania poświęconego dzwonom Kolegiaty Wniebowzięcia Marii Panny w Kłodzku poświęcona jest aktualnej inwentaryzacji dzwonów tejże świątyni. Wzbogacona dużą ilośią zdjęć dzwonów i detali ich konstrukcji, zdobień i inskrypcji.
Zbigniew Sobański
Fot: Jarosław Sobański
Kłodzko – dzwony Kolegiaty Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny - cz. II
Na „Białej wież"y zwanej też południową, której budowa została rozpoczęta w 1463 r., a po długiej przerwie spowodowanej wojną ukończona około 1479 r. ostatecznie została ukończona w 1576 r. wedlug Köglera wisiały 4 duże i 3 małe dzwony; największy z nich, drugi co do wielkości, zwany powszechnie "dzwonem środkowym" („mittlere Glocke”), jest jednym z najstarszych w hrabstwie Glatz, ponieważ zgodnie z datą umieszczoną na nim został odlany w 1419 r. Jego średnica dolna wynosi 1,50 metra, wysokość 1,13 metra, a waga aż 2400 kg. Umieszczona na nim inskrypcja brzmi: "O REX GLORIE VENI CUM PACE CHRISTI VIRGO DILECTISSIMA VIRTUTUM OPERATRIX OPEM FER MISERIS SUBVENI DOMINA CLAMANTIBUS AD TE I … MARIA, ANNO DOMINI, MCCCCLIX", czyli: "Królu chwały, przyjdź z pokojem Chrystusa, Dziewicy umiłowanej, twórczyni cnót, przynieś pomoc ubogim, pomóż pani, która do Ciebie woła... Maryjo, w roku Pańskim, MCCCCLIX".[20]
Pewne wątpliwości budzi data odlania dzwonu. W mojej ocenie odlany został w 1459 r., jak słusznie podaje autor artykułu, pewnie powołując się na Monse, a nie jak podaje współczesne tłumaczenie kroniki Koglera, które przyjmuje, że był to rok 1419. Naocznym dowodem dla mojego uznania daty 1459 za rok odlania dzwonu jest aktualne zdjęcie fragmentu inskrypcji autorstwa Pani Agnieszki Wideł.
N/z:sposób zapisu daty odlania dzwonu - opracowanie własne autora na podstawie: fot: Agnieszka Wideł
Inne zdjęcie fragmentu inskrypcji jeszcze wyraźniej moim zdaniem wskazuje datę odlania dzwonu jako 1459. Charakterystyczny jest też sam zapis samej inskrypcji, w której każde słowo oddziela od kolejnego naprzemiennie plakietka odzwierciedlająca dzwonek, krzyż i krzyż maltański. W zapisie daty tę rolę pełni prawdopodobnie litera „O”, a być może odzwierciedlenie np. ogniwa łańcucha.
Fot: Agnieszka Wideł
Dzwon „mittlere Glocke” w całej okazałości. Fot Agnieszka Wideł
Dzwon przymocowany jest do wzmocnionego stalą jarzma przy pomocy dwóch (bo trzeci zerwany, na co zwrócił uwagę Pan Artur Rzepczyński – przyp. aut.) stalowych obejm (cybantów), przechodzących przez ramiona korony, zamkniętych przez dwa płaskowniki. Po lewej stronie widoczny element stalowy, który wcześniej na podstawie jednego zdjęcia identyfikowałem jako element zastępujący funkcje serca, a który, jest pękniętym środkowym cybantem.