Kłodzko – dzwony kościoła p. w. Podwyższenia Krzyża Świętego

Fot: Przemysław Witowski

Kłodzko – dzwony kościoła p. w. Podwyższenia Krzyża Świętego

W 1982 r. w Kłodzku przy ul. Stefana Kardynała Wyszyńskiego1, została erygowana parafia p. w. Podwyższenia Krzyża Świętego. W kwietniu 1997 r. rozpoczęto długo odwlekaną budowę kościoła dla parafii. Kościół został oddany do użytku w stanie surowym w 2000, a przez następny rok trwała adaptacja wnętrza. Równolegle proboszcz parafii i wspólnota wiernych podjęli starania o wyposażenie kościoła w dzwony. Zorganizowano zbiórkę złomu, na którą gremialnie odpowiedzieli parafianie, składając w darze, a to miedziane kotły, a to srebrną biżuterię, a to srebrne sztućce, trafiła się nawet kilogramowa srebrna sztabka.[1]

N/z: Dzwonnica kościoła Podwyższenia Krzyża Świętego w Klodzku - opracowanie własne autora na podstawie fot: Zbigniew Waluś w: https://polska-org.pl/6837700,foto.html

Ówczesny proboszcz parafii zamówił 3 dzwony w pracowni Janusza Felczyńskiego w Przemyślu w 1992 r., po pewnym czasie pojechał ze złomem metali kolorowych i wrócił z dzwonami. Więcej – wykonał rysunek dzwonnicy i znalazł wykonawcę na elektroniczny napęd dzwonów. W listopadzie 1993 r. dzwony po raz pierwszy rozbrzmiały na prowizorycznej dzwonnicy.[2]

Po wykonaniu docelowej konstrukcji dzwonnicy dzwony zostały zawieszone na niej i dopiero podniesione na właściwe miejsce wraz z konstrukcją dzwonnicy. Z operacją przeniesienia dzwonów z tymczasowej dzwonnicy na docelową wiąże się pewien znamienny incydent. Otóż w czasie, gdy dzwony oczekiwały na balkonie na przemieszczenie z jednej dzwonnicy na drugą, jeden z dzwonów uległ zuchwałej kradzieży. Z dostępnego mi źródła nie wynika, który. Trzeba sobie wyobrazić rozterki, jakie w związku z kradzieżą przeżywali duchowni. Koniec końców, dzięki zaangażowaniu wiernych udało się ustalić sprawcę tego niecnego występku i odzyskać dzwon bez jego uszkodzenia. Więcej o tej historii mogą Państwo poczytać w okolicznościowym wydawnictwie „Wspólnota krzyża – Parafia p. w. Podwyższenia Krzyża Świętego w latach 1974 – 2004” autorstwa Grażyny Tomaszewskiej, Beaty Burcowskiej – Procak i Janusza Laski.[3]

A co wiemy o dzwonach? Najmniejszy z nich, wiszący po lewej strony u góry dzwonnicy to dzwon o wadze 150 kg i tonie f’.

N/z: Dzwon f' - opracowanie własne autora na podstawie fot: Przemysław Witowski

Jest przymocowany do metalowego jarzma za pomocą dwóch stalowych cybantów. Między jarzmem a sześcioramienną korona z kluczem umieszczono drewniany amortyzator naprężeń. Hełm od górnej części płaszcza (szyi) oddzielony półwałkiem, pod tymże – dookólny ornament złożony naprzemiennie z girland i festonów.

W środkowej części płaszcza umieszczono inskrypcję w dwóch wersach o następującej treści: „W KRZYŻU CIERPIENIE / W KRZYŻU ZBAWIENIE / W KRZYŻU MIŁOŚCI NAUKA”. Dolny wers rozdzielony symetrycznie plakietą z podobizną Chrystusa Ukrzyżowanego.

N/z: Dzwon f' -widoczne; ornament, plakieta z wizerunkiem Chrystusa Ukrzyżowanego oraz inskrypcja -  opracowanie własne autora na podstawie fot: Przemysław Witowski

Po przeciwległej stronie na szyi pod ornamentem trudny do zidentyfikowania na chwilę obecną emblemat w postaci tarczy herbowej, a na płaszczu kolejna inskrypcja: „UFUNDOWANY PRZEZ WSPÓLNOTĘ / PODWYŻSZENIA KRZYŻA ŚW”. Niżej: „KŁODZKO 1992 R.”

N/z: Dzwon f' -widoczna inskrypcja na "rewersie" dzwonu -  opracowanie własne autora na podstawie fot: Przemysław Witowski

Na styku płaszcza z wieńcem dwa półwałki j i dodatkowo jeden w środkowej części wieńca.

Po lewej stronie u dołu zamontowano drugi dzwon o wadze 260 kg i tonie muzycznym cis’. Zawieszony do stalowego jarzma za pomocą czterech cybantów. Między jarzmem a sześcioramienną koroną z kluczem również umieszczono drewniany amortyzator naprężeń. Hełm od górnej części płaszcza (szyi) oddzielony półwałkiem, pod tymże – dookólny ornament złożony naprzemiennie z girland i festonów.

N/z: Dzwon cis' - po pawej stronie widoczny łańcuszek mechanizmu napędu dzwonu - opracowanie własne autora na podstawie fot: Przemysław Witowski

Podobnie jak w przypadku poprzedniego dzwonu i tu hełm od szyi oddzielony pojedynczym półwałkiem a poniżej ornament z girlandy i festonów.

Na środku płaszcza plakieta z wizerunkiem św. Wojciecha z mitrą na głowie, pastorałem i gałązką palmy w lewym ręku. Plakieta rozdziela na dwie części inskrypcję. Po lewej stronie w dwóch wersach:  „ŚWIĘTY WOJCIECHU / PATRONIE POLSKI”, natomiast po prawej – również w dwóch wersach: „BĄDŹ STRÓŻEM / NASZEJ WIARY”

N/z: Dzwon cis' -widoczne; ornament, plakieta z wizerunkiem św. Wojciecha oraz inskrypcja -  opracowanie własne autora na podstawie fot: Przemysław Witowski

Po przeciwległej stronie płaszcza, podobnie jak na poprzednim dzwonie - pod ornamentem trudny do zidentyfikowania na chwilę obecną emblemat w postaci tarczy herbowej, a na płaszczu kolejna inskrypcja: „UFUNDOWANY PRZEZ … I / MISJI PARAFIALNYCH”. Niżej: „KŁODZKO 1992 R.”

N/z: Dzwon cis' -widoczna inskrypcja na "rewersie" dzwonu -  opracowanie własne autora na podstawie fot: Przemysław Witowski

Na styku płaszcza z wieńcem dwa półwałki j i dodatkowo jeden w środkowej części wieńca.

Trzeci i największy z dzwonów o wadze 420 kg i tonie muzycznym b’ jest zamocowany do metalowego jarzma przy pomocy czterech stalowych cybantów po prawej stronie dzwonnicy. Również posiada sześcioramienną koronę z kluczem. Ramiona korony (uszy)  bez zdobień.

N/z: Dzwon b' - opracowanie własne autora na podstawie fot: Przemysław Witowski

Hełm i szyja z identycznymi zdobieniami, jak w przypadku poprzednich dwóch dzwonów.

W centralnej części płaszcza plakieta z odzwierciedleniem wizerunku Matki Boskiej w Koronie, z Dzieciątkiem Jezus. Powyżej plakiety część inskrypcji w jednej linii: PANI JASNOGÓRSKA PROWADŹ PRZEZ KRZYŻ”, a poniżej tejże – druga część inskrypcji w dwóch wersach: „UPROŚ POKÓJ UDRĘCZONYM / DAJ ZWYCIĘSTWO PRAWDZIE”.

N/z: Dzwon b' -widoczne; ornament, plakieta z wizerunkiem Matki Boskiej Częstochowskiej w koronie z Dzieciątkiem Jezus oraz inskrypcja -  opracowanie własne autora na podstawie fot: Przemysław Witowski

Nie udało się na chwilę obecną ustalić, jaka inskrypcja znajduje się na rewersie dzwonu. Miejmy jednak nadzieję, że przy dzisiejszych możliwościach technologicznych fotografów, uda się któremuś wykonać zdjęcie brakującej inskrypcji i zamieścić uzupełnienie tego artykułu.