Lądek Zdrój – dzwony kościoła ewangelickiego p.w. św. Salwatora w Lądku-Zdroju

Fot: https://www.facebook.com/GlatzerBergland/photos/bad-landeck-kreis-habelschwerdtevangelische-kirche-st-salvator-von-1848ansichtsk/1553957988023715/?_rdr

Lądek Zdrój – dzwony kościoła ewangelickiego p.w. św. Salwatora w Lądku-Zdroju

Bardzo długo, mimo usilnych poszukiwań, jedynym źródłem mojej wiedzy dotyczącej dzwonów kościoła ewangelickiego p. w. św. Salvatora w Lądku Zdroju, wybudowanego w 1846 r., była notatka prasowa w regionalnym czasopiśmie  „Gebirgsbote” z 1917 r., w której to notatce wspomniano, że tydzień przed usunięciem dzwonów z kościoła parafialnego, czyli przed 27.06.1917 r. zarekwirowano również dzwony z kościoła protestanckiego.[1] Ile i jakie – o tym reporter już nie wspominał.  Nadmienił natomiast reporter w innym numerze, że po rekwizycji miejsce dzwonów macierzystych zajął jeden z dzwonów z Kaplicy Zdrojowej, nie wskazując jednak precyzyjnie który?[2] Ostatnimi czasami, w wyniku wnikliwej kwerendy lądeckiego czasopisma „Landecker Stadtblatt und Nachrichten” udało się dotrzeć do nowych informacji, trochę tę wiedzę poszerzających. Zaznaczyć jednak trzeba, że to wiedza dalej na poziomie przyczynkarskim, a więc dalsze poszukiwania są niezbędne.

N/z: bryła kościoła p. w. św. Salwatora - stan po pożarze. Jak na razie żaden z pomysłów wykorzystania obiektu nie został zrealizowany. Fot: https://pl.wikipedia.org/wiki/Ko%C5%9Bci%C3%B3%C5%82_ewangelicki_w_L%C4%85dku-Zdroju

W numerze 51 z 1917 r. lokalny reporter przywołanego czasopisma, redagując notatkę prasową poświęcona rekwizycji dzwonów z kościołów i kaplic Lądka Zdroju, informował czytelników, że „nieszczęśliwym zbiegiem okoliczności protestancka kaplica pogrzebowa straciła również drugi, mniejszy z dwóch dzwonów. Podczas demontażu większego dzwonu, konieczne stało się usunięcie mniejszego, jednak zanim prace te mogły zostać ukończone, dzwon spadł i pękł, więc teraz również zostanie przetopiony”[3].  Była to jednak informacja niesprawdzona, bowiem już w kolejnym numerze ukazała się kolejna notatka prostująca nieprawdziwe przyczyny usunięcia drugiego dzwonu. Jak podaje reporter; „ku naszemu wielkiemu ubolewaniu, nasz raport o usunięciu dzwonów z kaplicy protestanckiej w poprzednim numerze nie jest poprawny. Oba dzwony zostały skonfiskowane i wywłaszczone przez Królewski Urząd Rejonowy w tym samym czasie. Mały dzwon wisiał nad połową dużego. Nie spadł on, jak informowaliśmy, „nieszczęśliwym zbiegiem okoliczności przed zakończeniem prac”, ale został zdjęty w zaplanowany sposób”.[4] Jedno jest jednak pewne: z kościoła protestanckiego usunięto w ramach rekwizycji dwa dzwony, dalej jednak nie znamy roku odlania, pochodzenia ani specyfikacji tych dzwonów, co daje asumpt do dalszych poszukiwań.

Kościół ewangelicki p. w. św. Salvatora spłonął w 1999 r. Trudno przyjąć założenie, że od 1917 r. do dnia spalenia, czyli przez 82 lata pozbawiony był dzwonów. I tu znowu pojawiają się pytania:  czy i jakie dzwony zawisły czy po rekwizycji w czasie I wojny światowej? Jeżeli zawisły, to czy uległy one kolejnej rekwizycji, w czasie II wojny światowej? Jeżeli przetrwały, to co się z nimi stało? Czy zostały przeniesione do innego kościoła po 1946 r., kiedy wspólnota protestancka przestała go użytkować? A może uległy stopieniu podczas pożaru? Warto domknąć historię tych dzwonów.

Być może fragmentem ich historii, jest informacja, do której dotarłem w jednym ze źródeł. Otóż studiując, ujęty w formie monografii, dorobek królewskiej ludwisarni rodziny Schillingów z Apoldy  natknąłem się na zestawienie dzwonów odlanych w tejże w latach 1878 – 1914, a w nim – na figurujący pod jedną z pozycji dzwon, o wadze 460 kg i tonie „h” i „dis”, odlany dla Lądka Zdroju.[5] Niestety, żadnych innych informacji  o tym dzwonie we wspomnianej monografii nie znalazłem. Istnieje jednak prawdopodobieństwo, które, oczywiście, należy zweryfikować, że to dzwon przeznaczony właśnie dla kościoła ewangelickiego, być może po jego przebudowie i powiększeniu w 1908 r[6].

N/z: fragment specyfikacji dzwonów odlanych w odlewni Schilling & Sohne w Apoldzie w latach 1878 - 1914, w: Monografia odlewni, s. 96