Skrzynka  – dzwony kościoła  p. w. św. Bartłomieja

Fot: Jacek Halicki CC BY-SA 4.0 pl     

Skrzynka  – dzwony kościoła  p. w. św. Bartłomieja

 Historia dzwonów w Skrzynce sięga co najmniej XVI w., choć, być może zawisły dużo wcześniej, bowiem kościół powstał tu  już w XIV w., prawdopodobnie w drugiej połowie tegoż wieku, kiedy władał tu ród Pannwitzów. Podczas inwentaryzacji parafii, w tym i kościoła p. w. św. Bartłomieja  Christoporus Naetius stwierdził naocznie w kościele  trzy dzwony, co skrzętnie odnotował w prowadzonej przez siebie księdze dekanalnej, dzięki czemu dziś mamy pisane świadectwo ich istnienia.[1]

N/z: Fragment księgi dekanalnej Naetiusa i Kecka z zapisem wyników wizytacji kanonicznej  w 1560 r.

Istnienie tych 3 dzwonów potwierdził podczas kolejnej inwentaryzacji Hieronim Keck, co też skrupulatnie zapisał w prowadzonej przez siebie księdze dekanalnej Niestety, ani on, ani wcześniej Naetius, nie podają żadnych informacji dotyczących charakterystyki tych dzwonów. Nic też nie wiemy o odlewniach i ludwisarzach, którzy odlali te dzwony.[2]

N/z: Fragment księgi dekanalnej Naetiusa i Kecka z zapisem wyników wizytacji kanonicznej  w 1631 r.

Na kolejny ślad dzwonów ze Skrzynki natrafiamy u Marcelego Tureczka.  Dzwon ujęty w ewidencji „Leihglocken” pod nr . 9/7/57 pochodzi z 1758 r. i waży 300 kg. To dzwon spiżowy o wysokości bez korony  wynoszącej  78 cm. Jego średnica dolna  wynosi 78 cm.[3]

N/z: dzwon św. Bartłomieja ze Skrzynki. Fot: M. Tureczek, Leihglocken...

 Dzwon wyposażony jest w sześcioramienną koronę o wysokości 17 cm, z kluczem. Pałąki korony bez widocznych ornamentów. Na czapie ( hełmie ) ludwisarz umieścił pojedynczy półwałek.[4]

N/z: korona dzwonu św. Bartłomieja ze Skrzynki - opracowanie własne autora na podstawie: fot: M. Tureczek, Leihglocken...

 W górnej części płaszcza, na styku z hełmem widoczny  fryz ze stylizowanych liści, zachodzący na hełm, poniżej ornament sznurowy. Poniżej ornamentu,  zamknięta półwałkami inskrypcja. Poniżej szeroki fryz z wici roślinnych. Inskrypcja brzmi: ME „FVDITIGNATIVS IOSEPHVS LORCKE GLACENSIS 1758”[5] , co w tłumaczeniu brzmi: „UFUNDOWANY PRZEZ IOSEFA LORCKE W KŁODZKU W 1758 R.” Jak w wielu wcześniej omawianych inskrypcjach i tu spotykamy się z manierą zastępowania liter U literą V .

N/z: szyja dzwonu św. Bartłomieja ze Skrzynki z widoczną inskrypcją i ornamentem - opracowanie własne autora na podstawie: fot: M. Tureczek, Leihglocken...

 Na płaszczu odlewnik umieścił plakietę z przedstawieniem św. Bartłomieja i inskrypcją wyraźnie wskazującą, o jakiego św. chodzi: „ S. BARTOLOME”,   pomiędzy potrójnymi listkami wawrzynu. W dolnej części płaszcza , na granicy z wieńcem, widoczne pięć półwałków, z których środkowy wyraźnie zgrubiony.[6]

N/z: po lewej płaszcz i wieniec dzwonu św. Bartłomieja ze Skrzynki, po prawej - powiększenie plakiety - opracowanie własne autora na podstawie: fot: M. Tureczek, Leihglocken...

Według M. Tureczka dzwon po II Wojnie Światowej trafił do kościoła Objawienia Chrystusa,  przy Ringstrasse 1, w Naila, w diecezji Bamberg.[7]  Próbowałem zweryfikować tę informację. Niestety, z negatywnym skutkiem. W kościele tym znajdują się cztery dzwony, z których trzy poświęcono w 1952 r,[8] co mogłoby wskazywać, że jednym z nich jest dzwon ze Skrzynki. Znalazłem tylko informację, że największy dzwon, poświęcony św. Florianowi, ważący 1200 kg, pochodzi ze Śląska i został odlany w 1738 roku w Brnie. Brak jednak wiedzy źródłowej o pozostałych dwóch dzwonach.

 N/z: kościół w Nila, w którym prawdopodobnie znajduje się dzwon ze Skrzynki. Fot: Stefan Weinrich, w: https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Naila-katholische-Kirche.jpg