Bystrzyca Kłodzka – dzwony Baszty Rycerskiej (dawnej dzwonnicy kościoła ewangelickiego)
Znana pewnie wszystkim mieszkańcom Bystrzycy Kłodzkiej i turystom odwiedzającym to piękne miasto Baszta Rycerska w swoich dziejach pełniła rolę nie tylko obiektu o charakterze militarnym, wpisanego w mury obronne. Od 1843 r., kiedy to w budynku dzisiejszego Muzeum Filumenistycznego konsekrowano kościół ewangelicki, baszta zaczęła pełnić rolę jego dzwonnicy.
Zbigniew Sobański
Fot: Jarosław Sobański
Bystrzyca Kłodzka – dzwony Baszty Rycerskiej (dawnej dzwonnicy kościoła ewangelickiego)
Kolejne dzwony w Bystrzycy Kłodzkiej znajdujemy w zespole dawnego kościoła ewangelickiego w Bystrzycy Kłodzkiej. Mieścił się on w budynku, w którym dziś znajduje się Muzeum Filumenistyczne, należała do niego również Baszta Rycerska zaadaptowana w 1843 r. na dzwonnicę.[1]
4 grudnia 1836 r. proboszczem parafii ewangelickiej w Habelschwerdt został mianowany pastor Doberman, który pełnił tu posługę aż do przejścia na emeryturę 1 października 1862 r. W 1843 r., za jego kadencji, Jego Królewska Mość podarował wspólnocie parafialnej dwa żeliwne dzwony, które 31 maja zostały umieszczone na dawnej tzw. „Kawczej Wieży” (obecnie: Baszta Rycerska – przyp. aut.). Duży dzwon waży 22 cetnarów (1100 kg – przyp. aut.), a mniejszy 12 cetnarów (600 kg – przyp. aut.).[2]
N/z. fragment tekstu z: Franz Volkmer, Geschichte der Stadt Habelschwerdt in der Grafschaft Glatz, s.253 w: Opolska Biblioteka Cyfrowa
W baszcie zawisły dwa żeliwne dzwony odlane w 1831 i 1833 r. w Berlinie. I tu pojawia się pytanie do wyjaśnienia: Daty odlania dzwonów sugerują, że baszta mogła być przygotowywana do wykorzystania jako dzwonnica wcześniej, niż to sugerują niektóre opracowania, czyli przed 1845 r. Jedno z opracowań podaje, że przymiarki do przystosowania wieży do roli dzwonnicy zaczęły się już w latach dwudziestych XIX w., a autorem projektu był Karl Friedrich Schinkel. Zgodnie z tym projektem w 1843 r. wieża została przystosowana do tego celu.[3]
N/z: po lewej - dzwony z Baszty Rycerskiej w: https://e-legnickie.pl/inne-z-regionu/perly/25136-trzy-wieze-grodu-znad-nysy-foto, w środku: Król Prus – Fryderyk Wilhelm III w: https://pl.wikipedia.org/wiki/W%C5%82adcy_Prus#/media/Plik:FWIII.jpg,
po prawej: Król Prus – Fryderyk Wilhelm IV w: https://pl.wikipedia.org/wiki/W%C5%82adcy_Prus#/media/Plik:FWIV.jpg,
N/z.: dwa żeliwne dzwony w Baszcie Rycerskiej w: https://media-cdn.tripadvisor.com/media/photo-s/13/3c/2c/fb/wieza-rycerska-dzwony.jpg
Starszy z dzwonów to dzwon żeliwny odlany w 1831 r. w Berlinie. Jego średnica wynosi 105 cm, waga – 12 cetnarów. Dzwon wydaje dźwięk w tonacji Dis.
N/z: dzwon z 1831 r. w: https://historycznewieze.bystrzycaklodzka.pl/14/planer-turystyczny.html
N/z.: dzwon z 1831 r. w Baszcie Rycerskiej. Widoczna częściowo sześcioramienna korona, dwa zdwojone półwałki półwałki oddzielające hełm od płaszcza, brak zdobień (fryzów) na płaszczu, zdwojony półwałek w dole płaszcza, w: https://www.youtube.com/watch?v=qTfTU2g7uSg
W środkowej części płaszcza znajdujemy plakietę przedstawiającą dużego, dwugłowego orła cesarskiego, poniżej inskrypcję w dwóch liniach: BERLIN 1831.
N/z: plakieta dzwonu w: https://www.youtube.com/watch?v=qTfTU2g7uSg
Młodszy z dzwonów to również dzwon żeliwny z 1833 r. o średnicy 121 cm i wadze 22 cetnarów, wydający brzmienie w tonie H.
N/z: dzwon z 1833 r. w: https://www.youtube.com/watch?v=qTfTU2g7uSg
N/z.: dzwon z 1833 r. w Baszcie Rycerskiej. Widoczna częściowo sześcioramienna korona, trzy półwałki oddzielające hełm od płaszcza, brak zdobień (fryzów) na płaszczu, zdwojony półwałek w dole płaszcza i kolejne 3 półwałki oddzielające płaszcz od wieńca, w: https://e-legnickie.pl/inne-z-regionu/perly/25136-trzy-wieze-grodu-znad-nysy-foto
W środkowej części płaszcza znajdujemy plakietę przedstawiającą mniejszego, niż na dzwonie z 1831 r., dwugłowego orła cesarskiego, poniżej inskrypcję w dwóch liniach: BERLIN 1833.
N/z: plakieta dzwonu z 1833 r. w:https://sciezkawbok.wordpress.com/2017/06/01/bystrzyca-klodzka-dwie-baszty-i-brama/
