Jodłów - dzwony kościoła p. w. św. Jana Chrzciciela
Fascynacji dzwonami ziemi międzyleskiej ciąg dalszy. Dziś historia dzwonów w Jodłowie.
Fot. Jarosław Sobański
Jodłów - dzwony kościoła p. w. św. Jana Chrzciciela
Tu historia dzwonów sięga początku XVII w. Około roku 1590, osadnicy w Thanndorf zbudowali mały drewniany kościół i kupili, jako majątek kościelny, działkę zagrodnika. W 1605 r. Michael von Tschirnhaus ufundował do tego kościoła dzwon, który jeszcze w latach dwudziestych ub. wieku służył parafianom. Według Księgi Deaknalnej w Jodłowie w 1631 figurowały już 2 dzwony[1]
Fot.: Grzegorz Rycombel
Tschitschke, pisząc o dzwonie z 1605 r., nie wiedział jeszcze że stanie się on ofiarą drugowojennych rekwizycji. Jak ustalił Marceli Tureczek, w Kreishandwerkerschaft ( sygn. 9/7/154C ) figuruje dzwon zarekwirowany w Jodłowie. Według Leihglocken odlany został w 1605 r. Waży 250 kg. Obecnie prawdopodobnie znajduje się kościele p.w. św. Patrokoli na ul. Truxhof 11 w Dortmundzie – Kirchhörde, w diecezji Padeborn.[2]
Fot.: M. Tureczek, Leihglocken Dzwony z obszaru Polski w granicach po 1945 r. przechowywane na terenie Niemiec, Mk i DN, 2011, s. 455
Kościół, w którym znalazł się dzwon z Jodłowa został konsekrowany w 1954 r. Wierni jednak nie wiedzieli o zakupie dzwonów, miało to być niespodzianką. W 1952 r., gdy wierni mogli po raz pierwszy skorzystać z nowego, choć jeszcze nie w pełni wykończonego kościoła, to przywitało ich bicie dzwonów. Dwa nowo nabyte dzwony pochodziły z cmentarzyska dzwonów w Hamburgu. Jeden z nich to właśnie, odlany w 1605 roku, dzwon z Jodłowa, drugi zaś, odlany w 1636 roku, z Aniram w prałaturze Schneidemühl[3]
Fot.: https://en.wikipedia.org/wiki/St._Patrokli,_Kirchh%C3%B6rde
Według Haupkartei to dzwon spiżowy o wys. 76 cm, bez korony. Jego średnica dolna wynosi 77,5 cm. Posiada sześcioramienną koronę z kluczem. Na kabłąkach półpostaci kobiece i ornament okuciowy. Wysokość korony wynosi 16 cm. Na czapie fryz z liści akantu. [4]
Fot.: opracowanie własne na podstawie: M. Tureczek, Leihglocken Dzwony z obszaru Polski w granicach po 1945 r. przechowywane na terenie Niemiec, Mk i DN, 2011, s. 455
W górnej części płaszcza umieszczono inskrypcję w języku niemieckim napisanej kapitałą: „KOMPT LIEBEN LEUTE LAST UNS MIT DANCKEN VIR GOTTES ANGESICHT ERSCHEINEN VND 1605", która w tłumaczeniu Marka Biszczanika brzmi: "Pójdźcie, ludzie umiłowani, i z podzięką stańcie przed obliczem Boga”, zamknięto ją zdwojonymi półwałkami. Poniżej perełkowanie oraz fryz z podwieszonych na przemian liści akantu i kwiatonów.[5]
Fot.: opracowanie własne na podstawie: M. Tureczek, Leihglocken Dzwony z obszaru Polski w granicach po 1945 r. przechowywane na terenie Niemiec, Mk i DN, 2011, s. 455
Na płaszczu motyw heraldyczny bardzo podobny do plakiety z dzwonu z 1601 r. w Goworowie (zdj. dolne – prawe) i herbu z portalu dworu von Tschirnhausów w Roztokach (zdj. Górne – prawe). W dolnej części płaszcza trzy półwałki, z których drugi od dołu pogrubiony. Na wieńcu fryz roślinny zamknięty półwałkami.[6]
Fot.: Grzegorz Rycombel
Dziś w Jodłowie wiszą dwa dzwony, jeden został odlany w 1926 r. w ludwisarni Geittnera, drugi , we wspomnianych już przy okazji prezentacji dzwonów z Boboszowa, zakładach Bohumer Verein Gussstahlfabrik Bohum, niestety niemożliwe jest ustalenie na chwilę obecną, w którym roku.
Ludwisarnia Wilhelma Geittnera powstała w 1844 r i mieściła się we Wrocławiu przy ulicy Schwalbendamm 18, czyli dziś już nie istniejącej Ludwisarskiej 18 (okolice Politechniki Wrocławskiej). W latach 20-tych XX wieku firma nosiła nazwę „A.Geittner und Söhne”, potem - Schlesische Glockengießerei A. Geittner Söhne in Breslau. Według jednego ze źródeł, w 1929 r. firmę kupił ludwisarz Franz Otto. Zbankrutowała ona w 1932 r.
Zbigniew Sobański