Nowy Waliszów - dzwony kościoła p. w. św. Mikołaja
Jeżeli chodzi o dzwony z kościoła w Nowym Waliszowie, to niewiele udało się wiedzy uzyskać. Trzeba jednak mieć nadzieję, że ten przyczynkarski artykuł spowoduje, że odezwą się mieszkańcy, sympatycy regionu, lokalni eksploratorzy historii i pozwolą zapełnić treścią "czarną dziurę" w historii i teraźniejszości miejscowych dzwonów.
Zbigniew Sobański
Fot: https://www.polskaniezwykla.pl/web/place/gallery,1,12355.html
Nowy Waliszów dzwony kościoła p. w. św. Mikołaja
Na pierwszą wzmiankę pisaną odnoszącą się do dzwonów w Nowym Waliszowie natknąłem się u wielebnego Christophorusa Naetiusa – duchownego, który przemierzając niestrudzenie Ziemię Kłodzką w trakcie wizytacji kanonicznej w 1560 r., zostawił ślad pisany w prowadzonej przez siebie księdze dekanalnej odnoszący się do Nowego Waliszowa, zwanego wówczas Waltherisdorf nova. Wśród spisanego z natury majątku kościoła i parafii, oprócz wielu przedmiotów sakralnych wymienia również trzy dzwony.[1]
Fot: fragment tekstu księgi dekanalnej Naetiusa traktujący o majątku kościoła w Nowym Waliszowie z: Constitutiones Synodi Comitatus Glacensis in causis religionis, 1559... s. 58
Inny z duchownych wędrujący po Ziemi Kłodzkiej w kolejnej wizytacji kanonicznej 71 lat później, bo w 1631 r. – ówczesny dziekan kłodzki - Hieronim Keck, w swojej księdze dekanalnej wymienia już nie tylko 3 dzwony, ale także 3 dzwonki mszalne.[2]
Fot: fragment tekstu księgi dekanalnej Kecka traktujący o majątku kościoła w Nowym Waliszowie z: Constitutiones Synodi Comitatus Glacensis in causis religionis, 1559... s. 111-112
W dostępnych mi źródłach niewiele informacji odnoszących się do dzwonów kościelnych w Nowym Waliszowie udało się znaleźć. Jeden z nielicznych śladów pochodzi dopiero z 1889 r. niemiecki historyk sztuki i konserwator zabytków a jednocześnie Prowincjonalny Konserwator Zabytków Śląska - Hans Lutsch w pozostawionym w swoim dorobku monumentalnym, pięciotomowym dziele - „Wykazie zabytków sztuki prowincji śląskiej” w przypadku Nowego Waliszowa wymienia tylko jeden dzwon o średnicy 72 cm . Inskrypcja na dzwonie, którą przytacza Lutsch brzmiała: „ER SEI DEM VATER UND DEM SON UND DEM HEILIGEN GEIST”, co w tłumaczeniu brzmi: „Niech będzie błogosławiony Ojciec i Syn, i Duch Święty”. Dzwon ten zawisł na nowej wieży kościelnej, której budowę ukończono w 1803 r.[3]
Fot: fragment z danymi dzwonu w Nowym Waliszowie z dzieła Hansa Lutscha, Verzeichnis der K u n s t d e n k m ä l e r Provinz Schlesien Band II... s. 68
Niestety, na chwilę obecną nie posiadam żadnych informacji dotyczących szczegółowej charakterystyki dzwonu. Nie wiem też, czy dzwon nadal wisi. Brak też wiarygodnych informacji, co stało się dzwonami, o których pisali Naetius i Keck. Nie udało się też na chwilę obecną ustalić, ile i jakie dzwony aktualnie wiszą na wieży kościoła.
[1] Constitutiones Synodi Comitatus Glacensis in causis religionis, 1559 : die Dekanatsbücher des Christophorus Neaetius, 1560, und des Hieronymus Keck, 1631 s. 58 w: https://sbc.org.pl/dlibra/publication/20292/edition/18269?language=en
[2] Constitutiones Synodi Comitatus Glacensis in causis religionis, 1559 : die Dekanatsbücher des Christophorus Neaetius, 1560, und des Hieronymus Keck, 1631 s. 11-112 w: https://sbc.org.pl/dlibra/publication/20292/edition/18269?language=en
[3] Lutsch Hans, Verzeichnis der K u n s t d e n k m ä l e r Provinz Schlesien. II. die Landkreise des Reg.-Bezirks Breslau, Breslau. Verlaß von Wilhelm Gottlieb Korn, 1889., w: https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/768781 s.68
